Ekspozycja jest jednym z efektów projektu badawczego Rok gospodarski na ziemi pszczyńskiej, dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowanego przez Muzeum Miejskie w Tychach w 2015 roku. Honorowy patronat nad wystawą objął Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa, nad projektem – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Mój dziadek, Bronisław Szymula (urodzony w 1919 roku) często opowiadał o trudzie rolnika, o ciężkiej pracy między innymi przy żniwach w latach swojej młodości. Wspominał, że wyobrażał sobie wówczas maszynę, która mogłaby jednocześnie kosić zboże i rozdzielać słomę od plew i ziarna. Nie musiał długo czekać na spełnienie swoich marzeń. Za jego życia (dziadek zmarł w 2008 roku), a więc w doświadczeniu jednego pokolenia, rolnicy zamienili kosy na nowoczesne kombajny. Zmiany te pociągnęły za sobą ogromne konsekwencje. Mechanizacja rolnictwa wpłynęła nie tylko na zmianę sposobu gospodarowania, ale także stworzyła nowy model życia społeczności na wsi.
Dzisiaj na polach zamiast dawnego gwaru pracujących rodzin słychać turkot silnika. Współcześni, młodzi gospodarze nie potrafią już opisać, jak wygląda snopek, z czego robi się powrósło. Ten dawny świat odchodzi powoli w zapomnienie. Franciszek Mateja z Górek (Lędziny), właściciel świetnie wyposażonego gospodarstwa, podsumował ten proces słowami: „dawniej przejeżdżający traktor był nie lada atrakcją, a dzisiaj rolę owej atrakcji pełni koń zaprzęgnięty do wozu”. Świat wokół nas nieustannie się zmienia.
Osoby zwiedzające wystawę będą miały okazję przypomnieć sobie (a najmłodsze pokolenie, dla którego mleko jest „ze sklepu”, poznać), jak wyglądał regulowany porami roku rytm życia na historycznej ziemi pszczyńskiej. Wystawa opisuje dawny i współczesny rok gospodarski oraz przemiany zachodzące na przestrzeni ostatnich stu lat w gospodarstwach rolnych na obszarze historycznej ziemi pszczyńskiej. Ziemia pszczyńska to obszar historyczny na terenie Górnego Śląska, położony na południe od centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Współcześnie obejmuje ona powiaty: pszczyński, mikołowski, bieruńsko-lędziński, miasta Tychy i Mysłowice oraz południowe dzielnice dzisiejszych Katowic, m.in. Podlesie, Murcki, Kostuchnę, Ochojec, Piotrowice, Ligotę, Panewniki.
Agnieszka Szymula
Autor wystawy, koordynator projektu: Agnieszka Szymula
Aranżacja: Łukasz Błażejewski
Wybór i opracowanie zdjęć: Tomasz Liboska
Fotografie współczesne: Tomasz Liboska
oraz Bartosz Grol, Karolina Krzysztoforska, Agnieszka Szymula, Patryk Zawadziński
Przygotowanie zdjęć archiwalnych: Barbara Kopia
Infografika: Marcin Kasperek
Rysunki: Agnieszka Czyżewska
Promocja: Joanna Kucz-Pieczka
Wykonanie drewnianych konstrukcji: Aleksandra Wawrzynowicz, Piotr Wawrzynowicz
Montaż wystawy: Maciej Babel, Elżbieta Kocińska, Janusz Przybyszewski, Piotr Thomann, Jarosław Simiński,
Fotografie archiwalne ze zbiorów:
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
Muzeum Miejskie w Tychach
oraz osób prywatnych, między innymi: Sonia Botor, Ewa Ciżewska, Agata Krzyżowska, Alojzy Lysko, Jan i Cecylia Rygułowie, Wojciech Schäffer, Grzegorz Sztoler, Wojciech Szwiec, Józef Żur
Eksponaty ze zbiorów:
Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
Prywatna Kolekcja Zabytkowego Sprzętu Domowego i Narzędzi Rolniczych oraz Broni Historycznej Marii i Tadeusza Żyłów z Jankowic
Prywatna Kolekcja Etnograficzna Rodziny Szenderów z Suszca
Muzeum Miejskie w Tychach
Wystawa jest jednym z efektów projektu dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Honorowy Patronat wystawy: Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa
Honorowy Patronat projektu: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Partnerzy projektu: Urząd Miasta Tychy, Starostwo Powiatowe w Mikołowie, Starostwo Powiatowe w Bieruniu, Starostwo Powiatowe w Pszczynie, Urząd Gminy Miedźna, Urząd Gminy Wyry, Gminny Ośrodek Kultury w Miedźnej, Uczniowie klas o specjalności fototechnik ZSTiO im E. Abramowskiego w Katowicach, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Miejski Zarząd Komunikacji w Tychach
Patroni medialni: TVP Katowice, Radio Express, Gazeta Wyborcza, Śląsk, Twoje Tychy, Echo, Kultura Wsi
