Autor bierze pod lupę fragment niszczycielskiego impetu drugiej wojny światowej na Górnym Śląsku. Książka stanowi wyraz fascynacji wyjątkowym zakątkiem Europy, jakim jest dawny styk trzech europejskich cesarstw: skrawkiem śląskiej ziemi, pomiędzy Gliwicami, Bieruniem i Mysłowicami. Jest to szczególne miejsce na mapach Polski i Niemiec, zaznaczone w kronikach, w historii, w języku, w kulturze, w religii, w architekturze, a nawet w sztuce kulinarnej i modzie. Ale przede wszystkim to swoiste „genius loci” wywarło piętno na niezwyczajnych losach ludzi tu mieszkających. Akcja tego intrygującego retrokryminału z historią Górnego Śląska w tle dzieje się w Alt Berun (Bieruniu Starym) i Tichau (Tychach), ale także Myslowitz (Mysłowicach), Kattowitz (Katowicach) i Beuthen (Bytomiu) latem 1942 roku. W niejasnych okolicznościach zabita zostaje tytułowa Cecylia Broll, nietuzinkowa Ślązaczka, pracownica fabryki dynamitu LIGNOZA. Książka bazuje na oryginalnych dokumentach, miejscach, osobach i wydarzeniach, które stały się przyczynkiem do wysnucia opowieści o tamtych czasach w niebanalnej konwencji fabularnej. Powieść pisana jest po polsku, po śląsku i po niemiecku.
Jak powiedział w jednym z wywiadów sam autor: „Akcja dzieje się niespiesznie i daję czas na poznanie tła historycznego i powiązań rodzinnych bohaterów. To ma swoje znaczenie.” Wspólnie z głównym bohaterem można zawędrować na rynek w Bieruniu, a w Tychach odwiedzić stadion, czyli boisko piłkarskie, basen i korty, następnie pójść do kantyny na lemoniadę i piwo oraz wejść do kina Lichtspielhaus (do 1939 roku noszącego nazwę Halka). Pojawiają się także informacje z prasy z 1942 roku, jak ta o planach rozbudowy Tychów: „Jak podawała gazeta, od północy miasta, od strony Czułowa w kierunku na Mikołów miała iść nowa, szybka szosa – Reischsautobahn, łącząca Gliwice z Krakowem. Od południa miało powstać wielkie skrzyżowanie z dojazdem do planowanego międzynarodowego lotniska w Bojszowach. Między Paprocanami a Tychami będą budować Grosssiedlung, nowe duże osiedle i nową linię kolejową.”
„Intryga jak w kryminałach Marka Krajewskiego i fotograficzny obraz śląskiej historii jak u Zbigniewa Rokity. […] Jest jak u Hitchcocka: najpierw trzęsienie ziemi, a potem napięcie narasta.”
„To również opowieść o czasach, gdy słowo patriotyzm znaczyło coś innego niż dzisiaj. Nikogo nie dziwiło, że ktoś, kto na froncie nadstawiał karku za kajzera, kilka lat później bił się w powstaniach. Z ducha Ślązacy, z obywatelstwa Prusacy, a z wiary katolicy – takimi przez wieki byli mieszkańcy Górnego Śląska. W domu przeważnie godali, w szkołach i urzędach używali niemieckiego, a ksiądz odprawiał msze i po polsku, i po niemiecku, bo dwujęzyczność była czymś oczywistym.”
Józef Krzyk, „Tajemnica Cecylii Broll. Intrygujący retrokryminał z historią Górnego Śląska w tle”, „Gazeta Wyborcza. Katowice”, 30 stycznia 2022
„Autentyczne są […] realia. Kto zna życie na Śląsku, widzi, że autor oddaje je z najdrobniejszymi szczegółami: powitania, dialogi podczas odwiedzin u krewnych, zachowania śląskich gospodyń, relacje w rodzinie, codzienny język… I jest cała prawda o wojnie, są najprawdziwsze listy pisane przez żołnierzy, a zatem autentyczny przekaz tego, co działo się na frontach II wojny światowej.”
Jolanta Pierończyk, „Tajemnica Cecylii Broll. Wojenna powieść kryminalna Rafał Ryszki”, „Dziennik Zachodni”, 7 lutego 2022
Rafał Ryszka (1975) – pochodzi z Tychów, pedagog i nauczyciel w szkole specjalnej. Jego rodzina wywodzi się z okolic Chełmu Śląskiego, Mysłowic i Bierunia. Po studiach we Wrocławiu, tam założył rodzinę i tam rozwijał się zawodowo. Jest współzałożycielem i członkiem zarządu Wrocławskiego Stowarzyszenia Wychowawców (www.wychowawcy.wroclaw.pl), członkiem Towarzystwa Szkół Waldorfowskich w Lipsku, instruktorem harcerskim (harcmistrz, w latach 2001–2004 komendant Dolnośląskiej Chorągwi Harcerzy ZHR), przewodnikiem PTTK po Dolnym Śląsku i Saksonii, koordynatorem polsko-niemieckich projektów edukacyjnych i turystycznych (www.schlesienmalanders.eu); współzałożycielem Polskiego Instytutu Przedszkoli Leśnych (www.lesneprzedszkola.pl) oraz trenerem pedagogiki przeżyć. Od 12 lat mieszka w Lipsku. Od prawie 20 lat pasjonuje się genealogią spokrewnionych rodów (Ryszka, Rother, Madeja) i archiwizowaniem rodzinnych pamiątek historycznych.
więcej o książce „Tajemnica Cecylii Broll”
miejsce: Stary Magistrat, pl. Wolności 1
prowadzi: Szymon Sojka
zapisy: 887 450 212 (także SMSem), g.oleksy@muzeum.tychy.pl
wstęp wolny
Chcemy, żebyście czuli się u nas bezpiecznie. Dlatego, uczestnicząc w wydarzeniu, zachowajmy środki ostrożności. Prosimy stosować się do wszystkich reguł bezpieczeństwa oraz komunikatów obsługi, a wcześniej zapoznać się z regulaminami.
Regulamin zwiedzania Muzeum Miejskiego w Tychach
Regulamin korzystania z oferty edukacyjnej Muzeum Miejskiego w Tychach
