Zbiory
Dział Historii Miasta

Niemiecka książeczka pracy „Arbeitsbuch”

1942 r.

Zbiory Działu Historii Miasta – MMTy/HM/1024
karton, papier, druk, rękopis, pieczęć
wymiary: wys.: 14,7 cm, szer. 10,5 cm; 38 numerowanych stron
dar

Niemiecka książeczka pracy, która należała do Bernharda Kurpasa, mieszkańca Urbanowic (obecnie dzielnica miasta Tychy). Strony numerowane od 2 do 30 z drukiem tabel do wypełnienia informacjami o jej właścicielu (wypełnionych pięć stron).
Właściciel książeczki urodził się 26 czerwca 1928 roku w Urbanowicach. Miejsce zamieszkania był dom przy ulicy Mikołowskiej 168 w Urbanowicach.
Książeczka została wydana w Urzędzie Pracy w Bieruniu Starym (filia Urzędu Pracy w Pszczynie).
Właściciel książeczki w listopadzie 1942 roku rozpoczął pracę jako uczeń w sklepie z drogerią i artykułami kolonialnymi w Tychach przy ulicy Adolf Hitler Strasse 44 (obecnie ul. Kościuszki), prowadzonym przez Johanna Bonka.
Strony 32-38 z drukiem informacji dla właściciela książeczki i pracodawcy.

W latach II wojny światowej na terenach Generalnej Guberni i ziemiach wcielonych do III Rzeszy obowiązywał przymus pracy. Początkowo dotyczył osób w wieku od 14 do 65 lat. Z czasem zatrudniano coraz więcej dzieci poniżej 14 roku życia i kobiet. Tylko niektórym przysługiwał siedmiodniowy urlop. Długość dnia pracy ustalał pracodawca.
Słabiej bombardowane przez aliantów tereny anektowane stały się miejscem koncentracji wielu zakładów przemysłowych oraz rozwoju produkcji rolnej. Na Śląsku dużą rolę dla Niemców odgrywał przemysł węglowy i metalurgiczny.
W Tychach, podobnie jak w wielu innych polskich miejscowościach, pod koniec lat 30. XX wieku nadal panowało duże bezrobocie, będące konsekwencję wielkiego kryzysu gospodarczego. W 1940 roku liczba bezrobotnych spadła, wielu z nich zatrudnianych było jako tania siła robocza w okolicznych kopalniach i zakładach. Zatrudnieniem tyszan i mieszkańców okolicznych miejscowości zajmował się Urząd Pracy w Pszczynie.

Agnieszka Ociepa-Weiss