Zbiory
Dział Historii Miasta

Księga z wykazem absolwentów szkoły w Paprocanach

Zbiory Działu Historii Miasta – MMTy/HM/82

karton, papier, druk, rękopis Wymiary: wys.: 40 cm, szer.: 25,7 cm, 42 strony Dar Eksponat po konserwacji

Księga zatytułowana „Świadectwa szkolne począwszy od 1913 r.”. Na kolejnych stronach tabele z zapisanymi rubrykami z wykazem uczniów, którzy ukończyli naukę w katolickiej szkole ludowej w Paprocanach (imiona i nazwiska uczniów, daty urodzenia, imiona ojców, daty opuszczenia szkoły, imiona i nazwiska nauczycieli, nieobecności uczniów, ich zachowanie i oceny). Księga była prowadzona w latach 1913-1930. W latach 1913-1923 księga była zapisywana w języku niemieckim (pismo gotyckie), od 1923 roku w języku polskim. Przykładowo w 1913 roku szkołę opuściło 24 uczniów, w 1918 roku było to 12 uczniów, a w 1930 roku 13 uczniów. Była to młodzież w wieku 14 i 15 lat. Uczniowie mieli zajęcia z takich przedmiotów jak: religia, język niemiecki (od 1923 roku język polski), rachunki, geometria, historia, geografia, przyroda, rysunki, roboty ręczne, śpiew, gimnastyka, roboty kobiece. Obok wiedzy z przedmiotów oceniano także zachowanie uczniów (zadowalające, odpowiednie, chwalebne), pilność (niewystarczająca, mała, wystarczająca, zadowalająca). Wśród uczniów były dzieci o nazwiskach popularnych w regionie, m.in.: Bojdoł, Niemiec, Janik, Sornek, Targiel, Goj, Skudło czy Malcharek.

Początki szkolnictwa w Paprocanach sięgają lat 20. XIX wieku. W 1829 roku dla dzieci z Paprocan i Cielmic została wynajęta izba w jednej z chat nieopodal Huty Paprockiej, należącej do paprocańskiego gospodarza Johanna Czardybona. Miało do niej uczęszczać 96 dzieci z Paprocan i 110 dzieci z Cielmic. W 1839 roku na granicy pomiędzy Cielmicami a Paprocanami, w sąsiedztwie książęcej huty, postawiono budynek celowo na potrzeby szkoły (obecnie w budynku mieści się „Tawerna pod Różą Wiatrów“, ul. Jana Targiela 4). Koszt budowy wynosił 1356 talarów, z czego 1026 pokryło dominium książęce, pozostałe 330 talarów gminy Paprocany i Cielmice. Zakup książek, przyborów szkolnych i ubrań dla najuboższych dzieci pokrył August Kiss, rzeźbiarz, który urodził się i wychował w Paprocanach. W 1874 roku dla dzieci z Cielmic wybudowano odrębną szkołę (obecnie Szkoła Podstawowa nr 23 przy ul. Jedności 51). Dzieci z Paprocan otrzymały nowy budynek szkoły w 1902 roku (obecnie w budynku przy ulicy Paprocańskiej 156 mieści się Przedszkole nr 3). W latach 80. XX wieku szkoła paprocańska otrzymała nową siedzibę w budynku przy ulicy Tołstoja 1.

Agnieszka Ociepa-Weiss