Zbiory
Dział Historii Miasta

Patent oficerski

własność Aleksandra Sałackiego

1933 r.

MMTy/HM/630
papier czerpany, miedzioryt, druk, rękopis, pieczęć, drewno, szkło,
wymiary: wys.: 46,5 cm, szer. 56,5 cm
dar

U góry nazwa dokumentu „PATENT OFICERSKI”, w prawym górnym rogu numer – 10146. Poniżej ozdobna rama z motywami roślinnymi i militarnymi z wplecionymi w narożnikach i u góry tarczami z godłem Polski. Na dole w ramie dewiza Wojska Polskiego „HONOR I OJCZYZNA”. W centrum tekst uzasadniający przyznanie Aleksandrowi Sałackiemu stopnia podporucznika rezerwy w korpusie oficerów piechoty ze starszeństwem od dnia 1 września 1929 roku. W lewym dolnym rogu podpis Szefa Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Ignacego Misiąga. W prawym dolnym rogu podpis Ministra Spraw Wojskowych Józefa Piłsudskiego. Pomiędzy podpisami okrągła pieczęć Ministerstwa Spraw Wojskowych z godłem państwowym. Na dole pod ramą z prawej i lewej strony informacje o autorze projektu dokumentu Wojciechu Jastrzębowskim i rytowniku Janie Wojnarskim.
Dokument zaramowany i zaszklony.

Aleksander Sałacki (1904-2008) – ur. w Peczeniżyniu (obecnie Ukraina) w 1904 roku. Jego ojciec był austriackim urzędnikiem skarbowym. Dorastał w Przemyślu. W 1918 roku przebywał we Lwowie, gdzie w czasie wojny polsko-ukraińskiej walczył wraz z Orlętami Lwowskimi o Szkołę Ludową im. Henryka Sienkiewicza. W lipcu 1920 roku (wojna polsko-bolszewicka) zgłosił się do Legii Studenckiej i pod dowództwem gen. Czesława Mączyńskiego walczył z Armią Konną Siemiona Budionnego. W latach 20. ukończył Seminarium Nauczycielskie we Lwowie. Pracował następnie jako nauczyciel i kierownik szkół m.in. w Czartorysku i Ołyce (obecnie Ukraina). W 1928 roku ukończył szkołę podchorążych w Śremie (miasto w województwie wielkopolskim), otrzymując rok później stopień podporucznika rezerwy w korpusie oficerów piechoty. Był rezerwistą 43. Pułku Piechoty Legionu Bajończyków w Dubnie (obecnie Ukraina). W kampanii wrześniowej w 1939 roku walczył w 24. Pułku Piechoty dowodząc 8 Kompanią Strzelecką. Jego jednostka została rozbita w rejonie Borów Tucholskich, a on sam dostał się do niewoli w piątym dniu wojny. Do 1945 roku był więziony w oflagach na terenie III Rzeszy w Itzehoe, Sandbostel, Dössel i Lubece. W Lubece przebywał razem z synem Józefa Stalina – Jakubem Dżugaszwili.
Po wojnie wraz z żoną i dwoma synami zamieszkał w Wałbrzychu, by stamtąd przenieść się najpierw do Mysłowic, a następnie w 1960 roku do Tychów. Zawodowo związany był z oświatą w górnictwie. Pracował m.in. na stanowisku naczelnika Wydziału Szkolenia w Ministerstwie Górnictwa.
Jego wspomnienia z lat II wojny światowej ukazały się w dwóch publikacjach „Jeniec wojenny nr 335” oraz „Na straconych pozycjach”. Jego autorstwa są również „Dni chwały polskiej kawalerii w wojnie obronnej 1939 roku” oraz opracowanie „Grób Nieznanego Żołnierza”.
W 1973 roku otrzymał stopień kapitana, a w 1991 roku majora. W 2004 roku awansował na pułkownika.
Zmarł w 2008 roku jako ostatnie Orlę Lwowskie.

Agnieszka Ociepa-Weiss