Zbiory
Dział Historii Miasta

Plakat „Dzień Górnika 1970”

Tomasz Jura

MMTy/HM/1287; wys.: 96,5 cm x szer.: 67 cm; dar

Plakat przedstawia mężczyznę w galowym, górniczym mundurze. Na głowie ma czako – okrągłą czapkę z pióropuszem wykonanym z kogucich piór – w tym przypadku białym – co świadczy o przynależności do grupy dystynkcyjnej dyrektorów, inżynierów lub techników górniczych. Na czako umieszczono symbole górnictwa: pyrlik (młotek) oraz żelosko (krótki kilof). Narzędzia te służyły do rozbijania i urabiania węgla, a także drążenia szybów. Za taśmą na czapce górnik trzymał miotełkę do czyszczenia otworów strzałowych, która to z czasem zamieniła się na pióropusz. Na piersi ma trójkolorowy kotylion, z powiewającą na wietrze biało-czerwoną flagą.
Młody mężczyzna z plakatu uśmiecha się dyskretnie, najpewniej pełen jest dumy z wykonywanego zawodu i ciężkiej pracy, którą każdego dnia realizuje – szczególnie w 1970 roku – kiedy to przemysł ciężki: hutnictwo czy właśnie górnictwo stają się mocnym fundamentem rozwoju Polski Ludowej. Tuż za rogiem czeka przecież ekipa Gierka, który już praktycznie przejmuje władzę, z zamysłem szybkiego rozwoju Polski na wielu obszarach… o czym informuje podczas swojego wystąpienia na VIII plenum KC PZPR w lutym 1971 roku.
Plakat powstał w Pracowni Sztuk Plastycznych w Katowicach, jego autorem jest Tomasz Jura.
Pracownia Sztuk Plastycznych była przedsiębiorstwem państwowym, które od 1949 r. skupiało środowiska artystów plastyków wokół zadań związanych z odbudową powojenną kraju pod państwowym mecenatem. Wokół PSP byli zgromadzeni doświadczeni, wybitni w swoich dyscyplinach artyści – profesorowie i absolwenci wyższych uczelni plastycznych. Początkowo istniało 17 oddziałów we wszystkich miastach wojewódzkich, w tym także w Katowicach. Tam też działał twórca plakatu – Tomasz Jura – który ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Grafiki Propagandowej w Katowicach. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1968 roku w Pracowni Projektowania Graficznego. Całe swoje zawodowe życie związał właśnie z projektowaniem graficznym, plakatem, satyrą, grafiką książkową, prasową i artystyczną. Autor ponad 250 plakatów, 160 grafik oraz ok. 2000 rysunków satyrycznych. Bez wątpienia można nazwać go przedstawicielem śląskiej szkoły plakatu.
W prawym dolnym rogu plakatu logo Pracowni Sztuk Plastycznych w Katowicach oraz Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego w Katowicach.
Powyżej druk z informacją o drukarni i nakładzie.
Dalej druk autografu „jura”

Opracowała: Agata Berger-Połomska

Bibliografia:
Tadeusz Grabowski, Śląska szkoła plakatu, Katowice, 1998
https://web.archive.org/web/20060522102737/http://www.senat.gov.pl/k5/dok/sejm/033/1030zal.pdf, data dostępu: 13.11.2023