Zbiory
Dział Historii Miasta

Plakat wyborczy (1989)

Dział Historii Miasta

MMTy/HM/818/4; wymiar: 64 x 47,5 cm; dar

Na mocy zachodzących zmian politycznych końca lat 80. XX w., w tym obrad Okrągłego Stołu oraz podjętej przez rządzących decyzji o przeprowadzeniu częściowo wolnych wyborów do sejmu i całkowicie wolnych do senatu, prawo zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów uzyskali „bezpartyjni” obywatele.
„Solidarność” organizację swojej kampanii wyborczej powierzyła Komitetowi Obywatelskiemu przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Była to kampania jednolita i zhierarchizowana; bez wewnętrznej rywalizacji w obozie solidarnościowym, co uznano zostało przez władze za niedopuszczalne. Ruch obywatelski zgłosił po jednym kandydacie na każde możliwe do zdobycia miejsce w parlamencie: 161 do sejmu i 100 do senatu. Wszyscy musieli uzyskać akceptację ze strony Lecha Wałęsy. Kampania wyborcza była niezwykle aktywna i nowatorska, zupełnie inna, niż dotychczasowe, realizowane przez PZPR. Rozpoczęła się jeszcze w kwietniu 1989 roku. Na terenie województwa katowickiego za kampanię wyborczą ruchu obywatelskiego odpowiadał założony 12 kwietnia Śląsko-Dąbrowski Komitet Obywatelski, którym kierował Alojzy Pietrzyk. Jeszcze w kwietniu ŚD KO wyłonił kandydatów na posłów i senatorów; o obsadzie mandatów w poszczególnych okręgach decydowali zazwyczaj lokalni działacze.
Kandydatami „Solidarności” do trzech mandatów przyznanych „bezpartyjnym” w okręgu tyskim zostali: Jan Rzymełka, Stefan Sobieszczański i Bolesław Twaróg.
Na plakacie wyborczym przedstawiono, na fotografii, kandydata do sejmu z okręgu 39 (tyski) – Bolesława Twaroga, w towarzystwie Lecha Wałęsy, co wskazywało na aprobatę ze strony przewodniczącego NSZZ „Solidarność”.
Podczas wyborów czerwcowych (4 czerwca 1989 roku) większość Polaków wyraziła zdecydowany sprzeciw wobec istniejącego systemu politycznego, ekonomicznego oraz rządzących. Wyniki wyborów do sejmu w okręgu 39 (Okręg wyborczy nr 39 do Sejmu PRL 1989–1991 obejmował Tychy oraz gminy: Bestwina, Brzeszcze, Czechowice-Dziedzice, Miedźna, Mikołów, Orzesze, Pawłowice, Pszczyna, Łaziska Górne i Suszec) dały mandat trzem kandydatom bezpartyjnym, m.in. Bolesławowi Twarogowi, którego wynik wynosił 128 334 głosów, co stanowiło 75,40% wszystkich głosów.
Bolesław Twaróg w latach 1989–1993 sprawował mandat posła na Sejm X kadencji z ramienia KO (z okręgu tyskiego) oraz I kadencji z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum (z okręgu katowickiego). W 1993 nie ubiegał się o reelekcję. Należał do założycieli Porozumienia Centrum na Śląsku.

oprac. Agata Berger-Połomska

Bibliografia:
1. Uchwała Rady Państwa z dnia 13 kwietnia 1989 r. w sprawie okręgów wyborczych dla wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz liczby, numerów i przeznaczenia mandatów w tych okręgach. (Dz.U. z 1989 r. nr 21, poz. 111 z późn. zm. i Uchwała Rady Państwa z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie ponownego głosowania do mandatów nie obsadzonych z krajowej listy wyborczej. (Dz.U. z 1989 r. nr 36, poz. 199 z późn. zm.)
2. Tychy. Monografia historyczna, pod red. R. Kaczmarka, s. 320-325
3. „Echo” Tygodnik lokalny, nr 23 (1702), czerwiec 1989, s. 7-13