Karta pionowa, na awersie, u góry po lewej rysunek koła z wizerunkiem częściowo zwiniętej karty papieru. Poniżej rysunek dłoni trzymającej kartę z napisem „Ligwa LIGNINA HIGIENICZNA”. Na prawo od dłoni tekst „CZUŁOWSKIE ZAKŁADY PAPIERNICZE PRZEDS. PAŃSTWOWE WYODRĘBNIONE FABRYKA CELULOZY W CZUŁOWIE”. Na dole tekst: <> Rewers niezapisany. Kartka koloru kremowego, napisy i rysunki w kolorze granatowym.
Projekt reklamy powstał najprawdopodobniej w latach 1948–1951. Karta ta jest częścią zespołu ośmiu projektów, które stworzył Alfons Wieczorek dla czułowskiej fabryki. Mistrz akwareli, znany przede wszystkim ze swoich obrazów utrwalających śląskie kościoły i kapliczki oraz Tychy – te sprzed 1939 roku i te tuż powojenne, podjął się także „współpracy” z jednym z najstarszych zakładów przemysłowych w mieście. Nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy była ona długotrwała, czy może do niej wcale nie doszło, a projekty powstały tylko na własny użytek. Możemy jedynie przypuszczać, iż znaczenie zakładu przemysłowego, jakim była Fabryka Celulozy i Papieru, dla mieszkańców miasta i samych pracowników było ogromne – zarówno w przedwojennej, jak i powojennej rzeczywistości. Stąd właśnie powstałe projekty.
Zamysł powołania fabryki celulozy zrodził się w połowie lat 80. XIX w. Utworzona została na terenach leśnych należących do księcia pszczyńskiego, nieopodal rzeki Mlecznej. Jej uruchomienie nastąpiło w 1887 roku i początkowo produkowała jedynie celulozę sulfitową. W okresie międzywojennym przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie Górnośląska Fabryka Celulozy S.A. Czułów. Fabryka zajmowała się produkcją celulozy, papieru oraz ługu sulfitowego. Przełomowym momentem był rok 1926, kiedy to ustawiona została pierwsza maszyna do produkcji papieru. Od 1929 roku funkcjonowała także fabryka ligniny (waty) – w tym czasie jedyna fabryka tego typu w Polsce. W drugiej połowie lat 30. XX w. fabryka zatrudniała 33 urzędników i 310 robotników Wraz z wkroczeniem wojsk niemieckich zarząd nad Fabryką Celulozy i Papieru przejął Karl (Karol) Borgl (Borgel) – pełniący przed wojną obowiązki dyrektora do spraw administracyjno-handlowych. Już w 1940 roku fabryka została zakupiona od państwa niemieckiego i przeszła w ręce dwuosobowej spółki – Juliusza Germana i Rainholda Jacobsena, tworząc German & Jacobsen Papierfabrik Tichau-Czulow, O/S. W czasie działań wojennych 1945 roku, zakład poniósł spore straty – zniszczeniu uległo prawie 70% obiektów i urządzeń, jednak pracownicy fabryki, chcąc powrócić do pracy postanowili samodzielnie ją odbudować –tak, by pozostałe w niej maszyny mogły ponownie podjąć pracę. Całkowita odbudowa zakończyła się w 1949 roku.
Na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 12 marca 1948 roku, zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Czułowskie Zakłady Papiernicze, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione, z siedzibą w Mikołowie. Pod taką nazwą funkcjonowała do końca 1951 roku. Przez kolejne dekady Fabryka Celulozy i Papieru przechodziła najróżniejsze przekształcenia, zmieniając swoich właścicieli oraz nazwy. Wciąż jednak funkcjonuje, rozwija się – będąc przy tym swoistym łącznikiem między tym, co „stare”, a tym, co „nowe”.
Agata Berger–Połomska
Źródło:
L. Musioł, Tychy. Monografia historyczna, Tychy 1939, s. 198–199
Tychy 1939–1993 monografia miasta, pod red. M.S. Szczepańskiego, Tychy 1996, s. 237, 239
