Zbiory Działu Historii Miasta – MMTy/HM/286
metal, tkanina
odlew
wymiary: wys.: 11,6 cm, szer.: 4 cm
dar
Złoty Krzyż Zasługi przyznany Helenie Bis, nauczycielce historii m.in. w Technikum Przemysłu Browarniczego w Tychach.
Krzyż z czerwono emaliowanymi na awersie ramionami, na obrzeżach ramion złote (pozłacane) krawędzie. W środku krzyża w otoku czerwonej emalii i złotego wieńca z ornamentacją umieszczona biała tarcza ze złotymi literami PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa). Pomiędzy ramionami krzyża złote promienie wychodzące od centralnego punktu krzyża. Rewers gładki. Do górnego ramienia przymocowany złoty wieniec o średnicy 20 mm z wytłoczonymi liśćmi (do zawieszania krzyża na wstążce). Wstążka koloru czerwonego, z bladoszarymi wzdłuż biegnącymi po bokach paskami.
Odznaczenie nadawane w okresie międzywojennym (Krzyż Zasługi RP), wznowione dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 22 grudnia 1944 roku.
Do roku 1952 nie różniło się od odznaczenia nadawanego w okresie międzywojennym. Po uchwaleniu Konstytucji PRL, inicjały „RP” na białej tarczy środkowej krzyża zastąpione zostały inicjałami „PRL”.
Krzyż Zasługi w latach Polski Rzeczpospolitej Ludowej był nagrodą dla osób wyróżniających się w pracy i na polu działalności społecznej. Honorowana nim była także praca w górnictwie. Był nadawany również m.in. przedsiębiorstwom, zakładom, instytucjom państwowym i społecznym, jednostkom terytorialnym.
Krzyż Zasługi dzieli się na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy.
W formie przedwojennej przyznawał go również w latach 1940–1989 Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.
Obecnie Krzyż Zasługi jest nadawany osobom, które zasłużyły się dla Państwa lub obywateli, spełniając czyny przekraczające zakres ich obowiązków. Krzyż Zasługi przyznawany jest także za ofiarną działalność publiczną, niesienie pomocy i działalność charytatywną.
Tekst: Agnieszka Ociepa-Weiss
