Zbiory
Dział Etnologii

Bojszowskie Panienki

Józef Kłyk

Pszczyna, 2013 r.

Olej na płótnie, 69 x 59 cm
Zbiory Działu Etnologii – MMTy/TK/1390
Dar

Kompozycja w formie stojącego prostokąta. W centralnej części przedstawione postaci dziewczynek w białych szatach, z długimi włosami, przed nimi postać „Diobła” z widłami, kłującego trzech uciekających chłopców, z lewej strony widoczny chłopak w kapeluszu przygrywający na harmonii. Tło obrazu stanowią bojszowskie zabudowania. Z prawej strony obrazu widoczna rodzina – mężczyzna i kobieta z dziewczynką – postacie kobiece w pszczyńskich strojach ludowych. Scena przedstawiona w scenerii zimowego wieczoru, z widocznym na niebie półksiężycem. Obraz sygnowany w prawym dolnym rogu: Kłyk, 2013.
Autor utrwalił na obrazie żywy do pierwszych lat powojennych w Bojszowach zwyczaj odwiedzania domów przez „Panienki” (dziewczyny w białych szatach, czerniących chłopców sadzą) 8 grudnia.

Józef Kłyk urodził się 13 kwietnia 1950 r. w Bojszowach, obecnie mieszka w Pszczynie. Miłośnik śląskiej historii i kultury ludowej, a także Indian i westernów. Malarz nieprofesjonalny, rysownik, ilustrator, gawędziarz. Filmowiec amator (reżyser, scenograf, operator kamery, charakteryzator i aktor), autor około stu filmów o tematyce m.in. westernowej i historycznej. Poza westernami, w których opisuje dzieje emigracji Górnoślązaków do Stanów Zjednoczonych, tematami poruszanymi w filmach Józefa Kłyka są powstania śląskie oraz druga wojna światowa. Najsłynniejsze jego filmy to m. in. „Człowiek znikąd”, „Dwaj z Teksasu”, „Różaniec z kolczastego drutu”, „Czterech synów ojciec miał”.
Wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość, m. in. Nagrodą Śląskiego Towarzystwa Filmowego im. Norberta Boronowskiego, Nagrodą dziennikarzy na festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, Nagrodą Grand Prix Ogólnopolskiego Konkursu Filmów Amatorskich w Koninie, Nagrodą Grand Prix Festiwalu Filmów Nieprofesjonalnych „Kochać człowieka” w Oświęcimiu. Ponadto honorowy Obywatel Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego, laureat Nagrody Klemensa, Odznaki Honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, nadaną przez Ministra Kultury Narodowej, Nagrody Fundacji Leopolda Moczygęby San Antonio Teksas za łączenie kultury śląskiej i teksańskiej, oraz Nagród Burmistrza Pszczyny w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

Agnieszka Szymula