Zbiory Działu Etnologii – MMTy/TK/158/1
adamaszek jedwabny, haft na tiulu
szycie maszynowe, wymiary: dł. z przodu 74 cm, z tyłu 84 cm
element ślubnego pszczyńskiego kobiecego stroju ludowego
zakup
Jakla uszyta z adamaszku jedwabnego. Tkanina jednobarwna, w czarnym kolorze, z błyszczącym, roślinno-geometrycznym wzorem na matowym tle. Asymetryczne zapięcie na zatrzaski od wewnętrznej strony. Zewnętrzna plisa zapięcia jakli zdobiona pasem haftu na tiulu, nazywanym ajnzacem. Przy dolnej krawędzi jakli z doszyty pas haftu na tiulu w kolorze czarnym, określanym jako szpic lub forbutka. Przy ramionach bufki, uzyskane poprzez ułożenie materiału w kilka fałdek. Przy szyi stójka powszechnie nazywana lemcem. Rękawy jakli lekko zwężane ku dołowi, mankiety zdobione naszytym haftem na tiulu w czarnym kolorze.
W Tychach i okolicy do początku lat czterdziestych XX wieku panna młoda, która na co dzień nosiła strój ludowy, do ślubu ubierała czarny ancug, czyli kaftan jaklę i suknię kieckę. Taki poważny strój rozjaśniał jasny fartuch (zazwyczaj biały, kremowy lub zielony). Po ślubie czarna jakla stanowiła element odświętnej wersji stroju chopionek (kobiet chodzących w kieckach, czyli noszących strój ludowy na co dzień). Panie ubierały ją podczas ważnych uroczystości rodzinnych i kościelnych. Jaklę ślubną ubierano także kobietom do trumny (w razie potrzeby poszerzano ją poprzez wszycie dodatkowych pasów materiału).
Agnieszka Szymula
