Siedem kobiet w strojach pszczyńskich. Nie wiemy, kim były. Przyjaciółkami? Kuzynkami? Członkiniami lokalnej organizacji zrzeszającej kobiety? Ich twarze ujawniają niewiele cech wspólnych, najpewniej więc nie były siostrami.
Uwagę przykuwają ich dłonie. Kobiety podpierają się, dzięki czemu siedzą i stoją prosto. Autorka bądź autor fotografii zmniejszyli w ten sposób ryzyko poruszenia się przez którąś z pozujących. Względy praktyczne to jedno, czym innym jest ich umiejętne rozegranie. Dłonie rytmizują przedstawienie, wyznaczają mocne punkty obrazu. Jednak ich ułożenie ma walor nie tylko kompozycyjny. Dłonie i ręce oznaczają dotyk. Czy o bliskość tu chodzi? O trwanie ramię przy ramieniu, tuż obok siebie; o działanie ramię w ramię – w zgodzie? Odpowiedź nasuwa gest trzymania się za ręce – być może fotograf lub fotografka poprosili, żeby kobieta siedząca po lewej stronie ujęła dłoń swojej sąsiadki. Ta jednak złapała ją za kciuk, zupełnie tak jak robią to dzieci. Ręka w ręka, jak zwykło się mówić o wspólnych działaniach i wzajemnym wspieraniu się.
Po przyłączeniu w 1922 roku części Górnego Śląska do Polski swoją działalność rozpoczęło Towarzystwo Polek. Jego celem było zjednoczenie polskiego środowiska kobiecego w województwie śląskim, wzrost udziału kobiet w życiu kulturalnym, politycznym i społecznym. Od 1928 roku przy organizacji działało Towarzystwo Młodych Polek, zrzeszające dziewczęta powyżej czternastego roku życia. Przygotowywano wykłady, odczyty, kursy, przestawienia; organizowano działalność bibliotek, czytelni i świetlic. Czy patrzymy na kobiety zaangażowane w działalność tych towarzystw?
Ewelina Lasota
