Zbiory
Dział Fotografii

Misza (Tychy, ok. 1978/1979)

Ilona Popek z d. Dudek

MMTy/F/84/12c; fotografia pozytywowa, monochromatyczna, naklejona na papier; wymiary: 14 cm × 9 cm; dar

Mężczyzna stoi przed kolekturą Totalizatora Sportowego przy jednej z tyskich ulic. Uwagę zwraca plakat z misiem. To Misza – Michaił Potapycz Toptygin – maskotka Igrzysk XXII Olimpiady w Moskwie rozgrywanych od 19 lipca do 3 sierpnia 1980 roku. Oficjalnie został przedstawiony światu już na trzy lata przed olimpiadą, w grudniu 1977 roku. Twórcą Miszy był moskiewski artysta i ilustrator książek dla dzieci, Wiktor Czyżykow. Zwierzak miał uosabiać niedźwiedzią siłę, bliżej było mu jednak do sympatycznej przytulanki niż do drapieżnika. Przepasany kolorowym paskiem z klamrą złożoną z pięciu kół olimpijskich, przypominał atletę.

Warto przy tej okazji wspomnieć o mistrzowskich osiągnięciach polskich lekkoatletów. To bowiem na wspomnianej olimpiadzie Władysław Kozakiewicz zdobył złoto w skoku o tyczce, ustanawiając nowy rekord świata (5,78 m). Rosyjskiej publiczności, która wygwizdała jego sukces (Polak pokonał reprezentanta gospodarzy, Konstantina Wołkowa), spontanicznie pokazał „wała”. Choć sam tłumaczył, że z wrogością na stadionie walczył tak, jak z poprzeczką, to jego gest szybko nabrał wymiaru politycznego. I do dziś jest określany jako gest Kozakiewicza – symbol oporu, wykorzystywany m.in. w czasie solidarnościowych strajków.

Olimpiada odbyła się na Stadionie Łużniki, największym stadionie piłkarskim w Rosji, otwartym w 1956 roku. W styczniu tego samego roku w Polsce swoją działalność rozpoczęło Przedsiębiorstwo Państwowe Totalizator Sportowy, którego celem miało być gromadzenie środków na rozbudowę infrastruktury sportowej w kraju. W kolejnym roku odbyło się pierwsze losowanie gry liczbowej (polegającej na skreśleniu 6 z 49), czyli dzisiejszej gry Lotto. Z czasem na ulicach miast pojawiły się kioski i punkty w pawilonach handlowo-usługowych – kolektury TOTO. Do dzisiaj wielu z nas próbuje w nich szczęścia.

Ilona Popek z d. Dudek – ukończyła Policealną Szkołę Fotograficzną w Katowicach Piotrowicach. W 2000 roku rodzina autorki podarowała Muzeum Miejskiemu w Tychach zestaw 72 monochromatycznych fotografii z lat 1978/1979. Wykonane na ulicach Tychów, na terenach rolniczych pod miastem oraz w otoczeniu ogródków działkowych, składają się z portretów, widoków i scen rodzajowych.

Ewelina Lasota