Plakat „Huta Katowice dzieło ludzi dobrej roboty” o kompozycji w formie leżącego prostokąta. Dominującą barwą całości jest szaro–srebrzysta, przechodząca miejscami stopniowo w ciemny granat. W centrum kompozycji znajduje się litera K, która wyprowadzona w przestrzeń jakby śladem gestu pędzla w formie biało–czerwonej wstęgi, skierowanej ku górze w prawo. W obręb litery K wpisane jest słowo: huta; wzdłuż dolnej krawędzi po prawej: Katowice. Powyższa całość nawiązuje do logotypu zakładu. Wzdłuż dolnej krawędzi, po lewej, logotyp i zapis: DZIEŁO LUDZI / DOBREJ ROBOTY. Poniżej tuż przy narożniku: Logo KAW [Krajowa Agencja Wydawnicza] i zapis: ZGK, zam. 2095/3/76 – 10.000 + 100 szt. – N–5. Sygn. wzdłuż lewej bocznej krawędzi: Franciszek Wyleżuch. Na odwrocie w narożniku zapisy ołówkiem dokonane przez sprzedającego: Franciszek Wyleżuch 1976 / 500 zł/1 / pla 530/1
Franciszek Wyleżuch urodził się w 1931 roku w Strumieniu. Po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Wydział Grafiki w Katowicach) w 1957 roku, osiadł w Tychach. Początkowo pracował jako nauczyciel plastyki (prowadził również pozalekcyjne zajęcia plastyczne w szkołach oraz w Domu Kultury Młodzieży w Tychach – obecne Miejskie Centrum Kultury w Tychach, ul. Bohaterów Warszawy 26). Jest twórcą kontrowersyjnego cyklu Męki Pańskiej w kościele Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Tychach (cykl powstał w 1960 roku, a zamalowany został w 1961 lub 1962 roku). W latach 60. i 70., w twórczości artysty dominuje grafika, przede wszystkim linoryt, oraz realizacje mozaikowe w przestrzeni miasta (prace wykonywane w ramach Pracowni Sztuk Plastycznych). W latach 70. (po części 80.) powstaje zwarty cykl malarski przedstawiający okna i drzwi. Są to przedstawienia realistyczne, stylizowane, nieco uproszczone, przechodzące nieraz w świat nadrealny, pozbawiony „żywej” działalności człowieka. Osobny rozdział twórczości malarskiej artysty stanowi samodzielny pejzaż. Nie jest on malowany z natury. Kompozycje oparte na zapamiętanych wrażeniach powstają w pracowni – ich inspiracją jest przede wszystkim krajobraz kaszubski, który malarz upodobał sobie szczególnie. Obrazy zawierają ogromny ładunek ekspresji, tak pod względem gestu malarskiego, jak i niezwykle żywego, czasem nieco krzykliwego kolorytu. Obrazy o tej tematyce i zbliżonym charakterze formalnym powstają od lat 70., z największym nasileniem w latach 80., aż po pierwsze lata po roku 2000 (nieliczne). Franciszek Wyleżuch sporadycznie malował również kompozycje kwiatowe, martwe natury. Począwszy od lat 90. stopniowo zaprzestaje tworzyć, co jest spowodowane poświęceniem się w działalności we własnej firmie. Niektóre wystawy indywidualne i zbiorowe:
– „Wystawa malarstwa i grafiki Franciszka Wyleżucha” (BWA, Katowice 1964);
– „Bielska Jesień 1967” Wystawy malarstwa, grafiki i rzeźby tyskiego środowiska twórczego (m.in. podczas Tyskich Spotkań Młodości);
– „Franciszek Wyleżuch – grafika, malarstwo” (BWA w Katowicach Delegatura w Tychach, Tychy 1981).
Prace Franciszka Wyleżucha znajdują się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach, w zbiorach prywatnych oraz w posiadaniu samego artysty i jego rodziny (znajdują się w domu przy ul. H. Sienkiewicza 64, w siedzibie rodzinnej firmy przy ul. Fiołków 12 i w domu syna przy ul. T. Kościuszki).
Oprac. Patryk Oczko na podstawie wywiadów z Franciszkiem Wyleżuchem przeprowadzonych w 1. poł. 2013 r.
dr Patryk Oczko
