Zbiory
Dział Urbanistyki, Architektury i Sztuk Wizualnych

Litwa (1955)

Aleksander Rak

MMTy/Sz/556; akwaforta; wymiary: 14 x 19,5 cm; zakup

Grafika w formie leżącego prostokąta przedstawiająca pejzaż wiejski. Na pierwszym planie, w cieniu drzewa, zarysowana jest postać ludzka. Dalej rozciąga się rozległa, rozświetlona przestrzeń pola, na którym widać drugą postać, zmierzającą z grabiami na ramieniu w kierunku zabudowań wsi. Tworzą ją cztery proste parterowe domy o dwuspadowych dachach, za którymi rosną bujne drzewa. Nad całą miękko modelowaną okolicą góruje świetlista przestrzeń nieba. Grafika sygnowana i datowana poniżej p.d. narożnika odbitki: „Rak 1955”. Poniżej l.d. narożnika tytuł: „Litwa”.
Ród Aleksandra Raka wywodził się z Wileńszczyzny, gdzie w dzieciństwie przebywał sam artysta. W swojej twórczości niejednokrotnie powracał do rodzinnych stron – tworzył m.in. cykle rysowanych i rytowanych krajobrazów Litwy i wariacji na temat Ballad Adama Mickiewicza.

Aleksander Rak urodził się w 1899 roku w Odessie. Studia odbył w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie (1919, 1923–1929). Był uczniem profesorów Miłosza i Mieczysława Kotarbińskich, Karola Tichego, Tadeusza Pruszkowskiego i Władysława Skoczylasa. W latach 1936–1939 pełnił funkcję pracownika dydaktycznego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po zakończeniu II Wojny Światowej przeniósł się na Śląsk, gdzie czynnie uczestniczył w organizacji środowiska i szkolnictwa plastycznego. Był jednym z założycieli uruchomionej w 1947 roku Państwowej Szkoły Sztuk Plastycznych w Katowicach, pierwszym dziekanem Wydziału Grafiki tej uczelni, a w latach 1965–1969 kierownikiem Katedry Grafiki na katowickim Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do jego uczniów należeli m.in.: Andrzej Czeczot, Jan Nowak, Waldemar Świerzy, Urszula Broll, Stanisław Kluska, Tomasz Jura, Jerzy Duda–Gracz. Był członkiem stowarzyszeń „Szkoła Warszawska” i „Ład” oraz Bloku Zawodowego Artystów Grafików. Uprawiał rysunek, grafikę warsztatową (akwaforta, miękki werniks, sucha igła, drzeworyt, linoryt), malarstwo oraz zajmował się sztuką użytkową. Zmarł w Katowicach w 1978 roku.

Mateusz Miłoń