Grafika w formie leżącego prostokąta przedstawiająca nurków pod wodą. Na pierwszym planie, w centrum kompozycji dwie, lekko przygarbione postaci przemierzają dno zbiornika wodnego w lewą stronę. Ubrane są w specjalistyczne skafandry, a na plecach mają butle. W tle widać kolejne postaci nurkujących, unoszące się w toni wodnej, opracowane w dużym uproszczeniu – dwie z lewej i trzy z prawej strony. W białych partiach kompozycji widoczne są głęboko odciśnięte ślady ostrego narzędzia, używanego podczas odbijania. Całość kompozycji ujęta jest w wąską, czarną ramkę. Sygn. poniżej p.d. narożnika odbitki: „WYLEŻUCH FR”; poniżej l.d. narożnika: „POD WODĄ LINORYT”.
Franciszek Wyleżuch – urodzony w 1931 r. w Strumieniu. Po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Wydział Grafiki w Katowicach) w 1957 r. osiadł w Tychach. Początkowo pracował jako nauczyciel plastyki (prowadził również pozalekcyjne zajęcia plastyczne w szkołach oraz w Domu Kultury Młodzieży w Tychach – obecne Miejskie Centrum Kultury w Tychach). Jest twórcą kontrowersyjnego cyklu Męki Pańskiej w kościele św. Jana Chrzciciela w Tychach (cykl powstał w 1960 r., a zamalowany został w 1961 lub 1962 r.). W latach 60. i 70., w twórczości artysty dominuje grafika, przede wszystkim linoryt, oraz realizacje mozaikowe w przestrzeni miasta (prace wykonywane w ramach Pracowni Sztuk Plastycznych). W latach 70. (po części 80.) powstaje zwarty cykl malarski przedstawiający okna i drzwi. Są to przedstawienia realistyczne, stylizowane, nieco uproszczone, przechodzące nieraz w świat nadrealny, pozbawiony „żywej” działalności człowieka. Osobny rozdział twórczości malarskiej artysty stanowi samodzielny pejzaż. Nie jest on malowany z natury. Kompozycje oparte na zapamiętanych wrażeniach powstają w pracowni – ich inspiracją jest przede wszystkim krajobraz kaszubski, który malarz upodobał sobie szczególnie. Obrazy zawierają ogromny ładunek ekspresji, tak pod względem gestu malarskiego, jak i niezwykle żywego, czasem nieco krzykliwego kolorytu. Obrazy o tej tematyce i zbliżonym charakterze formalnym powstają od lat 70., z największym nasileniem w latach 80., aż po pierwsze lata po roku 2000 (nieliczne). Franciszek Wyleżuch sporadycznie malował również kompozycje kwiatowe, martwe natury. Począwszy od lat 90. stopniowo zaprzestaje tworzyć, co jest spowodowane poświęceniem się w działalności we własnej firmie. Niektóre wystawy indywidualne i zbiorowe: „Wystawa malarstwa i grafiki Franciszka Wyleżucha”; BWA Katowice 1964 „Bielska Jesień 1967”; Wystawy malarstwa, grafiki i rzeźby tyskiego środowiska twórczego (m.in. podczas Tyskich Spotkań Młodości); „Franciszek Wyleżuch – grafika, malarstwo”, BWA w Katowicach Delegatura w Tychach,1981. Prace Franciszka Wyleżucha znajdują się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach, w zbiorach prywatnych oraz w posiadaniu samego artysty i jego rodziny (znajdują się w domu przy ul. Sienkiewicza, w siedzibie rodzinnej firmy przy ul. Fiołków i w domu syna przy ul. Kościuszki).
oprac. dr Patryk Oczko – na podstawie wywiadów z Franciszkiem Wyleżuchem przeprowadzonych w 1. poł. 2013 r.
