Zbiory
Dział Urbanistyki, Architektury i Sztuk Wizualnych

Przedmieście (1958–1956)

Aleksander Rak

MMTy/Sz/558; akwatinta; wymiary: 29,8 x 21,5 cm; zakup

Grafika w formie stojącego prostokąta przedstawiająca perspektywę ulicy, zakręcającej w głębi w prawą stronę. Na pierwszym planie, po lewej, frontalnie ukazanych dwoje uśmiechniętych dzieci – po prawej nieco większa dziewczynka ubrana w sukienkę, po lewej, mały chłopczyk w spodenkach na szelkach i jasnej koszuli. Oboje patrzą bezpośrednio na widza, tudzież twórcę grafiki, jakby świadomie pozując. Nieco za nimi, po prawej, przedstawiona od tyłu kobieta w ciemnej chustce na głowie, zmierzająca wprost przed siebie. W głębi, po lewej, ciemna sylwetka mężczyzny idącego po chodniku. Wzdłuż drogi i chodnika wznoszą się trzy domostwa, naprzeciw nich, po prawej, rosną drzewa i krzewy. Całość kompozycji ujęta w sposób bardzo szkicowy, syntetyczny i ekspresyjny. Grafika sygn. poniżej p.d. narożnika odbitki: „Rak”. Poniżej l.d. narożnika tytuł: „Przedmieście”.

Aleksander Rak urodził się w 1899 roku w Odessie. Studia odbył w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie (1919, 1923–1929). Był uczniem profesorów Miłosza i Mieczysława Kotarbińskich, Karola Tichego, Tadeusza Pruszkowskiego i Władysława Skoczylasa. W latach 1936–1939 pełnił funkcję pracownika dydaktycznego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po zakończeniu II Wojny Światowej przeniósł się na Śląsk, gdzie czynnie uczestniczył w organizacji środowiska i szkolnictwa plastycznego. Był jednym z założycieli uruchomionej w 1947 roku Państwowej Szkoły Sztuk Plastycznych w Katowicach, pierwszym dziekanem Wydziału Grafiki tej uczelni, a w latach 1965–1969 kierownikiem Katedry Grafiki na katowickim Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do jego uczniów należeli m.in. Andrzej Czeczot, Jan Nowak, Waldemar Świerzy, Urszula Broll, Stanisław Kluska, Tomasz Jura, Jerzy Duda-Gracz. Był członkiem stowarzyszeń „Szkoła Warszawska” i „Ład” oraz Bloku Zawodowego Artystów Grafików. Uprawiał rysunek, grafikę warsztatową (akwaforta, miękki werniks, sucha igła, drzeworyt, linoryt), malarstwo oraz zajmował się sztuką użytkową. Zmarł w Katowicach w 1978 roku.

oprac. dr Patryk Oczko